Omgaan met pijn

Bevallen doet pijn, dat weten we allemaal. De pijn wordt veroorzaakt door ontsluitingsweeën en uitdrijvingsweeën. De heftigheid van de pijn en de duur van de bevalling is echter bij elke vrouw verschillend.

Uit onderzoek is gebleken dat een thuisbevalling net zo veilig is als een ziekenhuisbevalling. Dit komt doordat de verloskundige continue risicoselectie uitvoert en thuis over dezelfde middelen beschikt als in het ziekenhuis. Zowel thuis, als in het geboortehuis en in het ziekenhuis begeleiden wij de bevalling. Het is belangrijk om díe locatie te kiezen waarvan jij denkt dat je er het meest op je gemak bent.

Wat kun je zelf doen?

Voorbereiding door het oefenen van ademhalings- en ontspanningstechnieken zorgt ervoor dat je de weeën goed kunt opvangen. Door de weeën geconcentreerd weg te zuchten maakt het lichaam endorfine aan: dit is een lichaamseigen stof met een pijnstillend effect.  Verder kan een warme douche, bad of massage helpen om de pijn te verlichten. Ook is het mogelijk om een TENS te huren/kopen.
Onze ervaring is: als de bevalling voldoende vordert, is een vrouw bijna altijd in staat om de pijn te verdragen. Toch komt het heel regelmatig voor dat vrouwen de pijn ondraaglijk vinden. Uitputting, angst of spanning kunnen daarbij een rol spelen.

Daarom vertellen we je graag wat meer over de mogelijkheden van pijnbestrijding.

Je hebt in het ziekenhuis  drie vormen van pijnbestrijding:

– Ruggenprik (epiduraal)
– Remifentanil (opiaat)
– Lachgas

Ruggenprik

De epidurale anesthesie wordt door de anesthesioloog gegeven. Als voorbereiding krijg je een infuus met extra vocht en wordt de conditie van het kind bewaakt met behulp van een hart filmpje (CTG). De anesthesioloog brengt via een katheter(slangetje) een verdovingsvloeistof in de ruimte tussen de ruggenwervels. Hier lopen de zenuwen die pijnprikkels van de baarmoeder en bekkenbodem vervoeren. Door het inspuiten van de vloeistof worden deze zenuwen uitgeschakeld, waardoor de pijn veel minder wordt waargenomen. Aangezien hier ook de zenuwen lopen die naar de spieren van de benen gaan, kan ook de spierkracht hier afnemen. Ook het gevoel in de benen en onderbuik zal minder worden.

Na het inbrengen van de katheter werkt de verdoving na ongeveer 15 minuten. Regelmatig worden bloeddruk, pols en urineproductie gecontroleerd. Ook wordt in de gaten gehouden of de pijnstilling voldoende is. De dosis wordt met een pompje op maat gedoseerd. Je krijgt voor deze pijnbestrijdingsmethode een infuus, een blaaskatheter en een bloeddrukmeter om de arm.

Verloop van de bevalling

Na een epidurale verdoving is het mogelijk dat je minder pijn of helemaal geen pijn hebt tijdens de ontsluitingsfase of tijdens het persen. Je bent je bewust van de weeën, maar je voelt geen pijn meer. De verdoving vermindert als er (bijna) volledige ontsluiting is, zodat je de persdrang weer kunt voelen en je optimaal kunt persen. Soms duurt het een tijdje voordat de spontane persdrang op gang komt. De uitdrijvingsfase kan hierdoor wat langer duren. Net als bij elke bevalling kan dan een kunstverlossing nodig zijn. Bij een evt. keizersnede zal de anesthesioloog een daarbij passende pijnbestrijding kiezen.

Bijwerkingen

Pijnbestrijding is niet zonder risico’s. De bloeddruk kan dalen, de blaasfunctie kan verminderen en soms krijg je jeuk of kun je gaan rillen. Ook kun je koorts krijgen; om vast te stellen of de koorts door de pijnbestrijding of door een infectie wordt veroorzaakt, moet je kindje dan worden opgenomen op de kinderafdeling.

Is een ruggenprik altijd mogelijk?

Nee. Epidurale pijnbestrijding wordt niet gegeven bij stoornissen in de bloedstolling, bij infecties, bij sommige neurologische aandoeningen en bij afwijkingen of eerdere operaties aan de wervelkolom.

Remifentanil

PCA is een infuuspomp met een morfine preparaat (Remifentanil). Met een simpele druk op de knop kun je zelf bepalen wanneer je een dosis van deze kortwerkende pijnstiller neemt. De pijnstilling duurt een minuut per dosis en is daardoor uitstekend om weeën op te vangen. De pomp is aangesloten op een computer, die ingesteld is op een maximumdosis. Je kunt jezelf daardoor nooit te veel toedienen.

Verloop van de bevalling

Met Remifentanil ben je niet helemaal pijnvrij, maar zal de pijn dragelijk worden. Vlak voor de geboorte van je kind wordt de pomp stopgezet.

Bij deze methode krijg je een infuus, wordt het zuurstofgehalte in je bloed gemeten met een sensor in een “knijper” op je vinger, en wordt je ongeboren kindje in de gaten gehouden met behulp van een hartfilmpje (CTG).

Bijwerkingen

Remifentanil is een kortwerkende pijnstiller en heeft dezelfde bijwerkingen als Pethidine. Ook bij Remifentanil gaat er een kleine dosis naar je kind. Doordat het middel weer snel uit het bloed verdwijnt, zijn er na stoppen van toediening geen bijwerkingen voor jou en je kind te verwachten en wordt je kind helder en wakker geboren.

Let op

Aangezien de toestand van zowel moeder als kind tijdens het toedienen van pijnbestrijding regelmatig gecontroleerd dient te worden, kunnen deze vormen van pijnbestrijding alleen worden toegepast in het ziekenhuis.

Lachgas

Lachgas is een snelwerkend mengsel van stikstof en zuurstof. Het zorgt ervoor dat je wat slaperig wordt en daardoor de pieken van de wee minder voelt. Je bent niet pijnvrij. Lachgas inhaleer je doormiddel van een mondkapje, ook draag je een kinmasker voor de afvoer van het lachgas.
Lachgas heeft geen schadelijke gevolgen voor de baby. Je blijft onder begeleiding van je eigen verloskundige.

Verloop van de bevalling

Lachgas wordt meestal gebruikt tijdens de laatste fase van de ontsluiting. Tijden het gebruik van lachgas blijf je bij je volle bewustzijn. We controleren regelmatig je bloeddruk en je zuurstofgehalte (saturatie, dit gebeurt middels een ‘knijper’ op je vinger. Tijdens de laatste fase, de persfase, wordt het lachgas gestopt. Het kinmasker blijft nog even om zodat het gas in de uitgeademde lucht word afgezogen. Je krijgt ook zuurstof toegediend om de uitwerking van lachgas te versnellen. Dit duurt ong 10-20 minuten

Bijwerkingen

Lachgas kan enkele bijwerkingen zoals; misselijkheid, slaperigheid, overgeven en dromerigheid, hebben. Het heeft in vergelijking met andere middelen voor pijnbestrijding de minste bijwerkingen voor moeder en kind.

Lees voor meer informatie de folder: Hoe ga je om met pijn van het KNOV